Nguồn gốc Bonsai
Lịch sử của bonsai thực sự không rõ ràng, nhưng mọi người đều công nhận một cách rộng rãi là người Trung Quốc là người đầu tiên tạo ra các phong cảnh và cây thu nhỏ, và được biết đến như là bonsai hiện nay. Trong tiếng Nhật, bonsai có thể được dịch là “khay trồng cây”, nhưng nó đã phát triển rất nhiều khi trải qua hàng chục thế kỷ.
Một trong những truyền thuyết cổ xưa về bonsai là vào đời Hán (206 BC – 220 AD), Hoàng Đế tạo ra một phong cảnh trong sân với những ngọn đồi, thung lũng, sông, hồ và cây đại diện cho toàn bộ đế quốc của ông. Mục đích của ông ta là có thể nhìn ngắm toàn bộ vương quốc từ cửa sổ của mình. Tuy nhiên, ông ta coi đó là sở hữu của riêng mình, và những ai có những cảnh vật giống vậy hoặc cho dù bản vẽ nhỏ cũng có thể bị xem là mối đe dọa và dẫn đến cái chết.
Một truyền thuyết khác về bắt đầu của bonsai là về một quan viên đồng thời là thi sĩ tên Guen-ming ở thế kỷ thứ 4. Sau khi về hưu ông đã bắt đầu trồng hoa cúc trong chậu. Các nhà sử học tin rằng đó là bước bắt đầu cho xu hướng trồng bonsai của các triều thần 200 năm sau đó.
Một bằng chứng cổ xưa nhất về bonsai được phát hiện vào năm 1972 trong lăng mộ của hoàng tử Zhang Huai của đời nhà Tần (618 – 907 AD) chết vào năm 706 AD. Hai bức vẽ trên bức tường trong lăng mộ cho thấy dáng vẻ của bonsai. Một bức tranh mang một phong cảnh nhỏ và bức khác thể hiên một cây được trồng trong chậu.
bonsai đến Nhật Bản
Mặc dù người Nhật được công nhận nhiều nhất trong việc phát triển bonsai, nhưng nó chỉ bắt đầu xuất hiện và giai đoạn Heian (794 – 1191 AD). Những nhà sư là những người mang bonsai lên đảo quốc này. Qua nhiều năm bonsai được biết đến nó chỉ được coi như thú vui của các nhà quyền quí. Thực thế nghệ thuật bonsai chỉ dành cho giới quý tộc, đó cũng là nguyên nhân làm nhiều môn nghệ thuật ở Nhật bị mất đi. Cùng với sự xâm lược của Trung Quốc vào thế kỷ 14, nghệ thuật bonsai mới được truyền cho đại chúng và bắt đầu trở nên phổ biến sau đó. Sự ảnh hưởng của Trung Quốc lên các nghệ nhân thời kỳ đầu được thể hiện rõ khi họ vẫn sử dụng sử dụng các đặc điểm giống với Trung Quốc để thể hiện bonsai.Sau khi thiết lập nền tảng bonsai, người Nhật đã phát triển nó một cách rực rỡ cho đến ngày hôm nay.
bonsai đến Phương Tây
Những cây bonsai đầu tiên đến Phương Tây hầu hết có xuất xứ từ Nhật và Trung Quốc. Triễn lãm bonsai tại Third Universal Exhibition tại Paris vào năm 1878 và các triễn lãm sau đó vào 1889 và 1900 đã gia tăng sự quan tâm về bonsai và mở cửa cho triển lãm bonsai lớn tổ chức tại London năm 1909. Vào những năm đầu, nhiều người Phương Tây cảm thấy những cây bonsai có vẻ như bị giày vò và nhiều người lên tiếng bất mãn về việc này. Mãi đếm năm 1935, ý kiến này mới thay đổi và bonsai cuối cùng được phân loại như một loại hình nghệ thuật ở Phương Tây.
Khi kết thúc chiến tranh Thế Giới Thứ II, bonsai bắt đầu gia tăng sự phổ biến ở Phương Tây. Những người lính trở về từ Nhật Bản với những cây bonsai trong chậu là khởi nguồn cho sở thích trồng bonsai, mặc dù đa số những cây bonsai đều bị chết sớm khi được đem về. Chúng tồn tại đủ lâu để tạo một sự tò mò làm sau để trồng và chăm sóc bonsai.
Ngày nay bonsai được bày bán ở các cửa hàng, vườn… Tuy nhiên, đa số là những cây con và không thật sự được tạo ra các nghệ nhân bonsai. Nhiều cây được mua hiện nay được biết đến các cây phôi (pre-bonsai) và phần lớn chỉ được sử dụng như điểm bắt đầu. Tạo một tác phẩm nghệ thuật bonsai cân phải học càng nhiều càng tốt về nghệ thuật này và loại cây bạn sử dụng. Thông tin là chìa khóa cho thành công, đọc và tìm hiểu là một điều quang trọng. Tham gia câu lạc bộ bonsai cũng là một ý kiến hay. Bạn có thể thảo luận và chia sẽ các kinh nghiệm với nhau. Từ đó kiến thức và sự tư tin sẽ được gia tăng và tạo ra một tác phẩm bonsai sẽ trở nên dễ dàng và sự thích thú cũng được gia tăng.
Mai Khoa (lược dịch)
