Bỏ ra bao nhiêu tháng ngày chăm lo tưới bón, tốn công, tốn sức đến khi lan vừa mới kết nụ, đơm bông hoặc vừa mua được chậu hoa tốn trên trăm bạc vội mang vào trong nhà trưng bầy cho đẹp. Mới được vài ngày hoa tàn, nụ rụng, cuống thui, lá vàng úa. Thật không có gì buồn chán và tức bực cho bằng.
Chúng ta hãy tìm hiểu những nguyên nhân nào gây ra tình trạng tệ hại thê thảm này:
- Lan không ưa sự thay đổi nhiệt độ thái quá và bất chợt. Vào mùa xuân, thu khí trời mát mẻ nhiệt độ bên ngoài khoảng 60°F hay 15.6°C mang vào trong nhà nhiệt độ trung bình trên dưới 80°F hay 26.7°C. Sự thay đổi đột ngột này làm cho cô nàng Lan thể chất vốn dĩ yếu đuối lại thêm khó tính, nhõng nhẽo, khó chiều bị ê mình ê mẩy. Nhưng chuyện này chỉ xẩy ra ở các xứ Âu Mỹ vì nàng lan quê nhà vốn dĩ đã dạn dầy sương gió, nhà thì cửa trước, cửa sau mở ra trống trước trống nên làm gì có chuyện thay đổi đột ngột. Hơn nữa nhiệt độ bên ngoài nếu có thay đổi cũng từ từ phải cả tiếng sau mới khác biệt, tuy vậy nhưng người ở miền Nam California đã kinh nghiệm chuyện này. Sau một trận gió mệnh danh là “Santa Ana wind” vừa khô, vừa nóng lại còn thêm cơn gió thổi mạnh như bão, mấy chiếc nụ vừa ra đã úa vàng và rụng dần. Nói tóm lại sự thay đổi đột ngột tăng lên từ 10°F hay 6°C sẽ ảnh hưởng đến chuyện héo hoa, rụng nụ, nhưng nếu lạnh xuống thì lại không sao.
- Lan cần phải có độ lạnh và cách biệt giữa đêm và ngày. Chúng ta ai cũng biết rằng muốn giữ hoa lâu tàn, cần phải để trong phòng lạnh khoảng 50°F hay 10°C. Trong nhà cửa kính kín mít, nhiệt độ ban ngày và ban đêm lúc nào cũng vậy, cho nên ban đêm cần hé mở cửa sổ hoặc hạ bớt lò sưởi xuống 60°F hay 15,6°C cho dễ ngủ và tốt cho lan.
- Lan cần ẩm độ trung bình từ 50%, nhưng trong nhà vì nấu bếp, vì lò sưởi cho nên ẩm độ xuống rất thấp chỉ còn khoảng 5-10%. Vì vậy cần để chậu cây bên trên đĩa nước có lót những viên đá nhỏ hoặc dùng bình phun nước (sprayer) mỗi ngày vài lượt để cho lá và hoa khỏi khô. tốt hơn mua một máy phun hỏi ẩm (Humidifier) loại rẻ tiền khoảng $20. Nên dùng nước cất (distilled) hay nước lọc để khỏi đóng cặn trên lá.
- Lan cần thoáng gió, trong nhà không khí không chuyển động, không thích hợp với lan, nhất là các loại phong lan. Tránh để lan vào một góc không có người qua lại, vì đi qua hay lại cũng làm không khí chuyển động. Nếu cần để một chiếc quạt nhỏ loại xoay qua xoay lại (occilating fan).
- Lan không ưa mùi gas, mùi xào nấu, khói bếp, những mùi xăng nhớt hay hóa chất trong các bình xịt bằng hơi ép. Vì vậy nên để lan xa bếp lò, lỗ lò sưởi thổi ra.
- Lan cần ánh sáng để nuôi sống cây và giữ cho hoa lâu tàn. Thiếu ánh sáng mầu sắc sẽ lạt dần và lan dễ bị bênh.
- Lan không ưa tưới thường xuyên. Khi ở ngoài trời có nắng có gió, trung bình một tuần tưới một lần. Lan để trong nhà tưới thưa hơn, từ 1 dến 2 tuần, nhất là những chậu lan trồng bằng rêu (sphagnum moss). Khi tưới nên nhớ tưới cho thật đẫm. Mỗi ngày tưới một chút là giết cây lan dần dần vì rễ lúc nào cũng ướt. Những giống nữ hài (Paphiopedilum) hay Đinh tử hương (Zygopetalum) và những loại Masdevalia cần tưới hàng tuần đừng để cho khô rễ, nhưng cũng không nên tưới quá thường xuyên.
- Một số lan rất nhậy cảm nhất là những loại lan nguyên thủy (species) không ưa những sự thay đổi từ nhiệt độ, độ ẩm, hơi đốt… Lan lai giống bán trên thị trường thường mạnh hơn vì đã được lựa chọn nhũng giống mạnh, hoa nhiều và lâu tàn.
Để lan trong nhà cần phải chú trọng những điều kể trên và nơi tốt nhất là gần cửa sổ hướng Nam có ánh nắng chiếu vào. Mang lan vào trong nhà để chưng bầy không nên để quá 2 tuần lễ, nếu không cây lan sẽ yếu dần. Để quá lâu lan sẽ chết. Tốt hơn hết là sau 2 tuần cắt bông để giữ cho cây được mạnh và sẽ có hoa vào năm tới.