Chọn loại cây xanh phải tùy không gian, yếu tố giao tiếp với môi trường tự nhiên và sở thích riêng. Thị trường hiện có nhiều giống cây mới để chọn lựa như cây trồng ở nội thất, cây làm giàn leo, cây trồng trong bồn, cây trồng trên sân lấy tán, bonsai… và mỗi loại có những đặc tính riêng.
Tạo mảng xanh ở nội, ngoại thất ngày càng được nhiều người quan tâm. Dù nhà bạn có sân vườn, sân thượng rộng hay chỉ có ban công, hành lang và ngay cả trong nhà rộng hay hẹp, thậm chí chỉ một góc nhỏ đều có thể trồng cây xanh với những giống, chủng loại thích hợp.
Cây chịu… mát
Đây là các loại cây có thể trồng ở nơi có ít ánh sáng cũng sống tốt và thường cây trong mát không có hoa. Một số giống mới nhập từ Đài Loan như kim phát tài, cây thắt bím, họ cau Hawai, tiểu châm (15 loại); ngũ gia bì, cây cọ; họ vạn niên thanh (20 – 30 loại) – lá to, cây mọc cao nhưng lớn chậm trong điều kiện đặt trong nội thất. Hoặc cau rubi, cung điện vàng, bạch mã hoàng tử, đuôi phụng, mật cật… Muốn nuôi dưỡng được lâu, chỉ cần tưới ít nước và cứ khoảng 10 ngày sau khi chưng trong mát lại đem cây ra cho phơi nắng sáng 2 – 3 ngày.
Cũng trong bóng mát, có các dạng cây trồng trong giỏ treo với lá thường nhỏ, cành rũ xuống; hoa chỉ lấm tấm, chủ yếu cây khoe sắc qua màu lá. Những chủng này có thổ nhĩ kim- lá xanh bạc, cỏ lan chi lá sợi chùm, dương sỉ đá có lá to dài nhưng mềm mại, thài lài có lá tím lấp lánh… Với những loại này có thể trưng ở những nơi thoáng mát. Nếu đưa vào nội thất thì lâu lâu mang ra phơi sương và một ít nắng sớm (không chịu được nắng gắt).
Ở không gian hạn hẹp, có thể chơi bonsai như một cách thưởng ngoạn các loại cổ thụ thu nhỏ. bonsai có thể đưa vào nội thất bài trí trong vòng một tháng sau đó đưa ra nắng trời khoảng 2 tuần. Có một số loại bonsai để thay đổi. Có một số giống bonsai mới nhập như câu du, cây gừa và một số cây họ tùng hoặc vạn niên tùng, diên tùng, ngọc tùng, sơn tùng, thủy tùng…
Cây trồng ngoài trời
Đó là các loại giống cây chịu nắng, mưa như cây dây leo trồng theo giàn hay trong bồn dọc hành lang, ban công. Đây là những loại dây leo phát triển nhanh và tạo bóng mát tốt. Dây cát đằng có hai loại, hoa mọc thành chuỗi và hoa chùm có màu tím và hồng phấn. Dây đậu biếc có hoa đơn mọc bên nách lá. Dây bìm bìm thì có hoa tím hồng như loa kèn. Dây quỳnh anh bông vàng, dây hồng anh bông hồng và dây huynh đệ bông vàng nhỏ; hoặc chanh dây vừa cho tán vừa có trái ăn được.
Sân có diện tích tương đối, có thể chọn loại cây mọc cao, có tán như cây osaka (bò cạp nước) có thể cao 5 -7 m, hoa vàng xâu thành chuỗi, có 2 màu vàng và đỏ; cây hoàng nam thường trồng để cản bớt nắng. Hoặc cây viết, ngọc lan đều ít rụng lá, hoa có hương thơm…
Lưu ý khi chăm sóc
Theo các nhà chuyên môn, cây trồng trong bồn hay vườn chăm sóc giống nhau: tưới nước ngày 2 lần vào sáng sớm và khi chiều mát. bonsai cũng vậy và tưới luôn cả lá, thân, gốc.
Các giống cây trồng có thể bón phân hóa học NPK định kỳ một tháng, một lần. Muốn ra hoa thì bón nhiều kali (K), muốn cây phát triển thì nhiều lân (P) hoặc phát triển đều thì bón thêm đạm (N). Lượng bón cho cây đều có hướng dẫn cụ thể trên bao bì. Hoặc có thể thay thế bằng phân hữu cơ (phân chuồng hoai khô), bằng bánh dầu (xác ép đậu phộng, cơm dừa). Phân có thể bón trực tiếp trong đất trồng hay pha nước rồi tưới. Pha nước tưới thì tác dụng nhanh hơn bón trực tiếp.
Sang chậu là một công việc bắt buộc đối với người làm và chơi cây cảnh. Lâu không sang chậu cây sẽ hỏng.
Sang chậu là một công việc bắt buộc đối với người làm và chơi cây cảnh. Lâu không sang chậu, cây hỏng. Sang chậu sai kỹ thuật cây ốm và bỏ cành hoặc chết. Đa phần nhà nào cũng ít nhiều có cây cảnh trang trí ngoại thất hay nội thất. Vì vậy việc giới thiệu kỹ thuật sang chậu là rất cần thiết.
Sang chậu nhằm 6 mục đích khác nhau:
Cây cảnh trồng trong chậu lâu năm, đất cứng, hết màu, rễ cây ăn ra bám vào một lớp dầy xung quanh thành chậu. Mùa hè nắng chiếu vào thành chậu đốt nóng rễ phía trong, cây lại hết đết nên lụi tàn rồi chết dần. Buộc phải sang chậu để thay đất cho cây.
Với địa lan, ngoài mục đích trên, còn mục đích là để nhân giống (phân lan).
Sửa bộ rễ, cắt bỏ rễ thối, rễ thừa, uốn nắn cho bộ rễ đẹp, nâng bộ rễ nổi lên.
Thay đổi chậu, bể đang trồng sang một chậu, bể khác cho phù hợp với cây, làm tăng giá trị nghệ thuật của cây.
Thay đổi dáng thế cây cho ngoạn mục hơn dáng thế cũ.
Xử lý thoát nước ở những chậu bị tắc nước.
Lấy cây ra khỏi chậu
Tránh đào bới và tuyệt đối không được tóm gốc nhổ lên. Làm như vậy cây bị đứt hết rễ và chết. Nếu đất trong chậu xốp, ta đặt chậu xuống nền đất mềm, hai tay cầm chặt miệng chậu nâng nghiêng chậu về phía trước, đẩy đi giật lại nhanh nhiều lần. Cứ thế xoay các phía chậu mà lay. Toàn bộ vùng đất sẽ tách rời khỏi thành chậu, ta chỉ việc đổ cây ra, bầu cây còn nguyên vẹn. Nếu cây to, một người bê chậu đổ, một người đỡ cây.
Nếu đất đã chặt, ta lấy một que sắt đầu đánh dẹt chọc xung quanh thành chậu xuống tận đáy. Sau đó thao tác như trên.
Ngoài ra có thể dùng que dẹp đầu đẩy toàn bộ vầng rễ qua lỗ thoát nước ở đáy chậu. Nếu vẫn chưa được, ta tưới nước cho ngấm thật đậm toàn bộ bầu cây hoặc dùng biện pháp cuối cùng là ngâm chìm chậu vào nước đợi cho nước ngấm đủ nhũn hết đất trong chậu, ta đưa chậu cây ra, để ráo nước rồi lay như đã nói ở trên, nhất định sẽ đổ được cây ra dễ dàng.
Gặp chậu phình hông, miệng chậu nhỏ hơn dưới, cây trồng lại để lâu năm không thay chậu, áp dụng các biện pháp trên không thể được, với những cây rễ sống thì dùng dao xắn một rạch thẳng xuống tận đáy chậu và vòng theo miệng chậu rồi đổ ra, với cây quý hoặc cây rất khó tính mà chậu không đáng giá thì nên đập chậu lấy cây.
Riêng địa lan không cho phép xọc, đào bới, xén vầng rễ mà chỉ được tưới đẫm nước cho rễ bong khỏi chậu rồi nhẹ nhàng lắc chậu đổ lan ra. Rễ lan to nhưng rất giòn, phải làm thật cẩn thận kẻo bị gãy.
Xử lý bầu rễ
Dùng dao bài sắc cắt xén xung quanh và dưới đáy bầu rễ. Các bầu rễ được cắt rất gọn không dập nát rễ mới tái sinh nhanh. Cây trên mặt đất bao giờ cũng phản ánh đúng tình trạng bộ rễ chìm dưới đất. Tại các đầu dễ bị cắt tức sẽ phun ra nhiều chùm rễ mới lại được ăn đất mới nên cây phát triển mạnh. Hạn chế việc dùng que nhọn hoặc cào để xả bới đất vì như vậy rễ có thể bị dập nát nhiều nên bị thối và cây có thể chết. Cắt xén bầu rễ phải đồng thời thực hiện 3 mục đích khác nữa là đảm bảo sang chậu sẽ có ít nhất 1/2 là đất mới, khuôn khổ bầu rễ sau khi xén thích hợp với chậu, sẽ thay giúp cho khi đặt cây vào chậu đúng vời dáng thế cần sửa.
Nếu dưới đáy gốc cây có phần gỗ thừa dài quá, đấy là dấu tích của đầu đoạn cành khi giâm sâu hơn lúc cắt cành chiết bao giờ cũng phải cắt dưới bầu chiết, bầu càng to, đoạn gỗ thừa càng dài, cây không thể trồng được vào khay, bể. Ta dùng cưa sắc nhẹ nhàng cắt bỏ đi.
Trồng lại cây vào chậu
Chọn chậu, bể có màu sắc, hình thể kích cỡ phù hợp với cây và 10 thoát nước Ở đáy chậu phải to. Nếu chậu có nhiều lô thoát nước càng tốt. Chuẩn bị sẵn sàng đất đúng chủng loại. Đất dùng để sang chậu nhất thiết phải khô hoàn toàn. Nếu đất đã được phơi nỏ lại để nơi bán âm bán dương (lán, hiên) hàng năm rồi càng tốt. Việc trồng cây vào chậu rất cần có kiến thức. Đầu tiên là xử lý lỗ thoát nước. Những cây dễ tính, đọng nước đôi chút không chết thì chỉ cần đặt một mảnh sành chờm rộng lên lỗ là được. Nên chọn mảnh sành khi úp vào lỗ có độ kênh. Những cây yêu cầu phải thoát nước nhanh, bầu thật thông thoáng như lan, trà, đỗ quyên, sử thì phải kê cao mảnh sành lên một chút.
Sau đó đặt một lớp dưới đáy chậu toàn những cục xỉ than rắn chắc, tiếp theo xếp lớp đất cục, rồi đến phủ lớp đất tơi mời đặt cây vào. Xung quanh thành chậu cũng xếp đất cục to rồi nhỏ dần. Xung quanh bầu rễ phải cho toàn đất mầu. Trên mặt chậu cũng xếp một lớp đất cục to để chống nước xối lên rẽ đất và gây đóng váng mặt chậu.Thông thường các cây khác không cần cầu kỳ quá như vậy, chỉ cần lưu ý là xung quanh bầu rễ bao giờ cũng phải cho đất màu.
Quan trọng là vị trí của gốc cây trong chậu, cần chính giữa hay lệch về bên nào, độ cao thấp của gốc đúng tấm, độ nghiêng đúng dáng thế. Muốn vậy, ta đặt cây, chèn tạm đất rồi ngắm 4 mặt, ngắm gần và ngắm từ xa để điều chỉnh, bao giờ cây ở đúng vị trí đẹp nhất mới lấp đất. Tra đất vào xung quanh bầu từ từ từng lớp, dùng que đầu tù xọc, rồi lắc chậu, tiếp theo là tưới nước kiểu mưa rào cho đất len vào mọi ngóc ngách của rễ, không còn một lỗ hổng nào mới được.
Nhũng cây như trà, đỗ quyên, địa lan thoải mái xếp những cục đất to cao trên mặt chậu. Các cây khác không được vào đất đầy khít miệng chậu, vì như vậy khi tưới nước sẽ chảy tuột đi hết ngay, ít nhất phải để rãnh chạy vòng theo miệng chậu để giữ được nước tưới.
Nếu trời nắng cần che hoặc để cây chỗ râm mát khoảng mươi ngày.
Chẳng có người nào lại muốn cây cảnh trồng trong nhà của mình bị chết, nhưng đôi khi rất nhiều người lại không ngờ rằng chính sự chăm sóc của họ lại vô tình giết chết chúng…
Khi trồng cây cảnh trong nhà, bạn cần phải biết cách tự tạo môi trường thời tiết tự nhiên cho cây trồng, chính vì lẽ đó mà bạn cần phải mất thời gian ban đầu để thử nghiệm loại cây mà mình dự định trồng, để rồi sau đó bạn có thể điều chỉnh môi trường tác động nhằm giúp cho cây trồng thích nghi với điều kiện sống đó.
Điều quan trọng nhất mà tự bạn có thể làm là tìm hiểu mọi thứ có liên quan tới những yêu cầu cần thiết nhằm giúp cho cây trồng tăng trưởng, phát triển tốt, và rồi từ đó tự bản thân mình tìm cách tạo ra và mang đến những điều kiện cần thiết cho sự phát triển của cây trồng. Nếu như nhận thấy những bất thường đang xảy ra với cây trồng của mình, bạn hãy nhan chóng tìm hiểu lí do, tìm cách khắc phục nhằm giúp cho cây trồng phát triển trở lại. Dưới đây là những điều cần phải tránh:
1. Tưới quá nhiều nước
Đây là điều cần phải tránh đầu tiên nếu như bạn không muốn làm hại cây trồng của mình. Phần đông nhiều người không thực sự biết cách chăm sóc cho cây trồng cứ mỗi khi có thời gian chăm sóc cho cây trồng là họ lại tưới nước cho chúng. Cây trồng hấp thụ không khí qua rễ cây, nếu như đất trồng lúc nào cũng ẩm ướt thì việc hấp thụ không khí sẽ diễn ra khó khăn, hơn nữa tưới nhiều nước sẽ làm rễ cây nhanh mục, khiến cho cây trồng chóng chết.
Chính vì lẽ đó mà đừng có tưới nước cho cây trồng một cách thụ động. Bạn hãy kiểm tra liệu đất trồng ở bên dưới {chỗ thấp hơn 1” (2,54cm) so với bề mặt bên trên} liệu có khô hay không, nếu khô thì hẵng tưới nước. Khi tưới thì hãy tưới thật kỹ, tưới cho đến khi nhìn thấy nước thoát ra từ lỗ thoát nước ở bên dưới chậu cảnh. Đây là cách kiểm tra hữu ích không chỉ đối với đối với những người ít khi dành thời gian tưới nước cho cây trồng, mà còn hữu ích cho cả những người lúc nào cũng chỉ chăm chăm tưới nước cho cây.
Không để cho cây trồng ngâm trong nước. Nếu như muốn tăng độ ẩm cho cây trồng bằng cách đặt chúng lên một cái khay nước có chứa đá cuội thì phải đảm bảo mực nước thấp hơn so với lỗ thoát nước ở dưới đáy chậu cảnh.
2. Tưới nước không đúng lúc và không đúng cách
Khi tưới cây, chỉ cần tưới vừa phải sao cho đất trồng có đủ độ ẩm cần thiết, nhưng cũng không nên để đất trồng khô quá vì như vậy sẽ làm tăng lượng muối trong đất, gây ảnh hưởng tới sự phát triển của cây trồng. Có thể bạn sẽ không nhận biết được điều này cho đến khi bạn bắt đầu nhìn thấy những mảng mầu hơi trắng xuất hiện trên nền đất trồng hay ở rìa chậu cảnh. Ít nhất là một lần một tháng, bạn hãy tưới nước cho chậu cảnh của mình một cách tỉ mỉ, làm như vậy, lượng muối thừa sẽ được thoát ra qua lỗ thoát nước ở phía dưới chậu cảnh.
3. Độ ẩm
Rất nhiều cây trồng trong nhà luôn ở tình trạng thiếu độ ẩm cần thiết, đặc biệt là vào mùa đông, dấu hiệu trước tiên mà bạn có thể nhận biết được là thông qua màu sắc trên đỉnh của lá cây. Nếu bạn thấy trên đỉnh lá có màu hơi nâu có nghĩa là cây trồng đang thiếu nước, chúng sẽ trở nên khô héo, và rụng lá. Màu sắc trên đỉnh của lá cây như trên là dấu hiệu báo cho ta biết cây trồng đang thiếu độ ẩm cần thiết.
Thiếu độ ẩm cũng là nguyên nhân làm chết cây trồng, sự thay đổi độ ẩm từ mùa hè sang mùa đông là rất lớn. Vào mùa hè, nếu bạn để cây trồng của mình ngoài trời vào ban ngày, sau đó mang vào nhà thì sự thay đổi độ ẩm còn rõ rệt hơn nhiều. Trong trường hợp này, bạn cần phải mang cây trồng của mình vào trong nhà trước khi nhiệt độ ngoài trời tăng lên. Sau khi mang cây trồng vào nhà thì bạn nên để cửa sổ mở, làm như vậy sẽ giúp cho cây trồng tránh được thêm phần nào sự thay đổi đột ngột độ ẩm giữa bên ngoài và bên trong.
Để chắc chắn rằng cây trồng của bạn có độ ẩm cần thiết, đầu tiên bạn cần phải tìm hiểu xem lượng nước tưới thích hợp cho cây trồng của mình là ở mức nào. Nếu như cây trồng có xu hướng khô đi, bạn có thể tăng cường độ ẩm cho cây bằng cách đặt một khay nước có chứa đá cuội ngay ở phía dưới chậu cảnh, chú ý là chỉ đổ đầy nước cho đến mực dưới lỗ thoát nước của chậu cảnh. Không được ngâm hẳn chậu cảnh vào nước nếu không sẽ có nhiều vấn đề rắc rối khác xảy ra. Cũng có thể tăng độ ẩm cho cây bằng cách phủ cây vào ban ngày. Nếu như bạn có rất nhiều cây cảnh để trong nhà thì bạn cũng có thể đầu tư mua một máy giữ độ ẩm không khí để đảm bảo độ ẩm thích hợp cho cây trồng, ngoài việc đảm bảo độ ẩm cho cây trồng, máy giữ độ ẩm còn có ích cho da và đồ gỗ trong nhà của bạn.
4. Thiếu ánh sáng
Nếu như cây cảnh không hấp thụ được lượng ánh sáng cần thiết thì trông chúng sẽ nhợt nhạt hơn so với những cây được hấp thụ ánh sáng mặt trời. Bạn có thể nhận biết được điều này khi nhìn thấy những chiếc lá mới mọc có kích thước nhỏ hơn so với bình thường. Xác định xem lượng ánh sáng mà cây cảnh trồng trong nhà cần phải có cũng giống như việc ước lượng xem lượng nước mà cây trồng cần là bao nhiêu. Đơn giản là bạn nên dành thời gian ban đầu để tìm hiểu xem cây trồng của mình sẽ phát triển tốt trong điều kiện ánh sáng như thế nào.
Tuy nhiên, đối với hầu hết các cây cảnh trồng trong nhà, bạn không nên đặt chúng ở chỗ tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời như gần cửa sổ chẳng hạn. Tia nắng mặt trời sẽ làm cháy lá cây. Chỉ có những cây ưa ánh sáng như cây hoa anh thảo, cây dành dành, cây phong lữ là có thể đặt ở vị trí tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Các cây không cần tiếp xúc nhiều với ánh sáng như cây ráy thơm thì tốt nhất là nên được đặt tại nơi mà không có ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào.
Những loại cây khác thì bạn cần phải dành thời gian để ý xem mức độ hấp thụ ánh sáng của từng loại như nào. Thường thì hướng đông và hướng tây đối diện với cửa sổ là hướng được chọn để đặt chậu cảnh trong nhà, nhưng nếu ánh sáng mặt trời luôn chiếu trực tiếp vào nhà bạn thì tốt nhất là bạn không nên đặt chậu cảnh của mình ở gần cửa sổ, vì đó là nơi đón nhận ánh nắng mặt trời, với cách làm như vậy, cây cảnh của bạn mới sẽ có khả năng phát triển tốt. Bạn cần phải luôn chú ý xem có gì bất thường xảy ra với cây trồng của mình hay không. Nếu như nhận thấy cây trồng có dấu hiệu không hấp thụ đủ lượng ánh sáng cần thiết cho sự phát triển thì bạn nên mang cây ra đặt ở chỗ mà nó có thể được tiêp xúc và hấp thụ nhiều ánh sáng hơn.
5. Để cây trồng trong môi trường quá lạnh
Đối với các loại cây trồng thuộc vùng nhiệt đới hay những cây trồng đang ra hoa, việc thường xuyên đặt chúng ở gần cửa ra vào hay ngay sát cửa sổ với sự cách li giới hạn sẽ không tốt cho cây trồng, nó giống như việc để mặc cây cảnh ở ngoài trời nhưng mà không có sự bảo vệ nào cả. Cũng giống như con người, hầu hết các loại cây cảnh trong nhà đều phát triển tốt khi được đặt trong môi trường có độ ẩm thích hợp, đó cũng là điều dễ hiểu. Nhiệt độ mát mẻ vào buổi tối là điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của cây trồng trong nhà. Cây trồng trong nhà không thể tự điều tiết được khi bị lạnh quá, trước tiên bạn sẽ nhận thấy lá cây rụng và cây trồng trông như bị thiếu nước, chính lúc ấy là thời điểm bạn cần tăng thêm độ ấm cho cây trồng bằng cách nào đó. Nếu cây trồng trong nhà bị để lạnh quá lâu thì sẽ chóng chết.
6. Để cây trồng tiếp xúc trực tiếp với hơi nóng
Đặt cây trồng gần, tiếp xúc trực tiếp với hơi nóng như để cạnh lò sưởi hay ống dẫn không những làm cháy cây mà còn làm cho cây nhanh bị mất nước. Nhiều người nghĩ rằng sẽ là rất tốt khi đặt cây trồng ở nơi có nhiệt độ ấm áp, nhưng nếu đặt chúng quá gần, để chúng tiếp xúc trực tiếp với hơi nóng như cạnh lò sưởi hay ống dẫn không những làm cháy cây mà còn làm cho cây bị mất nước một cách nhanh chóng. Khi bạn chăm tưới nước cho đất trồng của cây thì thậm chí các tán lá sẽ nhanh chóng trở nên khô. Nếu như nhiệt độ trong căn phòng của bạn ở mức thấp, mà bạn lại để cây trồng trong phòng, lúc này bạn muốn tăng cường độ ấm cho cây thì phải chú ý đặt cây trồng cách xa các thiết bị sưởi ấm hoặc đặt cách li chúng với nguồn sưởi ấm trực tiếp bằng tấm ván dày.
7. Sao nhãng, không quan tâm đến vấn đề sâu bọ
Sâu bọ có khả năng sản sinh rất nhanh. Không có cách nào để ta có thể kiểm soát được số lượng của chúng, chính vì vậy mà bạn phải đặc biệt chú ý tới các dấu hiệu trên cây trồng của mình để ứng phó kịp thời. Loại bọ bét, rệp vừng, loài rệp bột và loài vảy bắc có thể sinh sôi nảy nở trên cây trồng trong vòng vài ngày, gây hại cho cây trồng, trong trường hợp xấu nếu những loại sâu bọ này bám trên cây trồng dai dẳng thì cây sẽ chóng chết. Bạn hãy để ý tới những lá cây bị bạc mầu hay uốn quăn lại, và hãy kiểm tra khi thấy cây trồng trở nên mềm và ủ rũ ngay cả khi đã được tưới nước. Dưới đây là một số loại sâu bọ phổ biến cần chú ý:
Bọ bét: Chú ý ở những vị trí nối các nhánh, đặc biết chú ý đối với những cây có tán lá sum sê. Các con bọ bét có kích cỡ nhỏ, chúng gây hại bằng cách hút các tinh tuý của cây trồng. Lá cây nếu bị bọ bét gây hại thì sẽ có các chấm vàng vàng ở bề mặt của lá. Khi sự phá hoại của bọ bét trở nên ngày một tệ hại hơn, lá cây sẽ đổi hoàn toàn sang màu vàng, dần dần lá cây trở nên giòn và dễ vỡ, kết quả là cây sẽ chóng chết.
Để phòng trừ và diệt bọ bét, bạn cần phải phun thuốc trừ sâu cho cây trồng theo hướng dẫn chỉ định sẵn của nhà sản xuất.
Rệp bột: Trông như những đốm có mầu trắng bông, chúng thường bám vào điểm nối của các cuống lá, cũng có thể nhìn thấy chúng ở dọc thân cây. Chúng sinh sản, phát triển và dần dần hút hết các tinh chất có trong cây trồng, khi cây trồng bị rệp bột phá hoại, chúng trông như bị khô dần đi ngay cả khi được tưới nước. Rất khó để diệt trừ loại rệp này. Nếu như cây trồng của bạn có rệp bột bám vào, hãy cắt nhánh cây có rệp rồi bỏ đi. Bạn cũng có thể dùng miếng dẻ lau có nhúng cồn rồi chấm vào những chố rệp bột bám vào. Nếu như cây trồng nhiễm rệp bột nặng thì tốt nhất là bạn nên bỏ chúng đi. Nếu giữ lại cũng không ích gì vì rệp bột sẽ tự sinh sôi phát triển rất nhanh.
Vảy bắc: là loại sâu bọ cỡ nhỏ, chúng bám vào thân, cọng và cuống lá của cây trồng, bên ngoài của chúng được bao phủ bởi một lớp vỏ cứng có hình bầu dục. Giống như rệp bột, chúng hút dần tinh chất của cây trồng, khiến cho cây trồng trở nên yếu ớt không thể duy trì khả năng tồn tại được. Cũng giống như loài rệp bột, rất khó để loại bỏ và diệt trừ loại vảy bắc. Thuốc trừ sâu thì không thể thấm qua lớp vỏ cứng bao phủ bên ngoài bảo vệ chúng. Đôi lúc, bạn có thể dùng móng tay để cậy, loại bỏ chúng ra khỏi cây trồng. Đối với những con vảy bắc còn non, chúng phải trườn bò mà không có lớp vỏ ngoài bao phủ để tìm chỗ bám, lúc này bạn có thể dùng thuốc trừ sâu để phun, diệt trừ chúng.
Rệp vừng: trông giống như những nốt nhỏ mầu xanh, trắng, vàng hoặc đen bao phủ trên toàn bộ bề mặt của cây trồng. Rệp vừng sinh sôi và nảy nở rất nhanh, chúng có thể bám đầy trên cây của bạn chỉ trong một vài ngày. Rệp vừng là loài sâu bọ có thân mềm, vì vậy ta có thể diệt chúng một cách dễ dàng bằng cách tạt nước mạnh vào cây hay là phun thuốc trừ sâu liên tục. Tuy nhiên loại sâu bọ này bám rất dai dẳng, bạn cần phải kiên trì để tiêu diệt chúng.
8. Rễ cây mọc lan ra quá nhiều so với kích thước chậu cảnh
Đến thời điểm nào đó, khi cây trồng phát triển, rễ cây mọc um tùm, chúng mọc uốn quanh bên trong chậu cảnh, một cách ngẫu nhiên, chúng đã bắt đầu tự hạn chế sự sinh trưởng của mình. Lúc này cây trồng có xu hướng chóng khô nhanh hơn so với bình thường vì số lượng rễ cây mọc thêm đem so với đất trồng là quá nhiều. Cây trồng trong châu cảnh nào cũng vậy, sớm hay muộn thì cũng sẽ đến thời điểm rễ cây của chúng mọc tùm lum bên trong chậu cảnh. Khi đó, chậu cảnh trở nên quá nhỏ để chứa cây trồng vì rễ cây mọc quá nhiều, nếu cứ để như vậy thì vô tình bạn đã làm cho cây trồng tự hạn chế khả năng phát triển của chúng.
Nếu như bạn nhận thấy cây trồng có xu hướng khô nhanh hơn bình thường, thì đó chính là dấu hiệu cho thấy số lượng rễ cây đang mọc ngày càng nhiều bên trong chậu. Vấn đề thật đơn giản và dễ hiểu, nếu có quá nhiều rễ cây thì lượng đất có trong chậu sẽ không đủ để nuôi dưỡng cây trồng và điều tiết nước.
Rất dễ dàng để khắc phục vấn đề này, bạn hãy trồng cây cảnh của mình vào một chậu cảnh mới lớn hơn khoảng 1 – 2 inch (2,54 – 5,08cm) so với chậu cảnh cũ. Chú ý đừng có cố trồng vào chậu cảnh khác có kích cỡ quá lớn, vì nếu chậu cảnh quá lớn thì rễ cây luôn ở trong tình trạng ẩm ướt, từ đó dẫn tới việc rễ cây nhanh bị mục.
Cúc thuộc họ cây lưu niên dễ trồng nhất. Thường thì nên trồng vào mùa xuân để tránh giá lạnh mùa đông nhưng thực ra có thể trồng cúc bất kỳ thời điểm nào miễn là đảm bảo cây sẽ hình thành rễ bám vào đất trước khi khí hậu trở nên quá nóng. Tuy vậy, cây sẽ phát triển mạnh nhất và cho nhiều hoa nhất khi điều kiện là có ánh nắng mặt trời và tất nhiên cung cấp đủ các chất dinh dưỡng và nước.
Có tới hành trăm loài cúc khác nhau với kích thước cây, hoa, số lượng hoa, kích thước khóm và thời gian nở hoa khác nhau để bạn chọn lựa. Nhưng nếu ở vùng phía Bắc, bạn nên chọn loại cúc có thời gian ra bông ngắn thôi.
Chăm sóc cây mẹ
Có thể trồng cúc từ hạt giống, cành chiết, hoặc mua tại vườn ươm. Nên trồng cúc trong đất cát trong các chậu có bổ sung chất dinh dưỡng. Không nên trồng cây mẹ trong tại một vị trí trong thời gian dài hơn 3 năm liên tiếp để tránh bệnh và sâu bệnh.user posted imageKhi trồng nhiều, nên đặt các cây cách nhau 18-30 inch (1 inch = 2,54cm) là tốt nhất. Cứ hai tuần phải đảm bảo đất được cung cấp đủ chất dinh dưỡng, không cần nhiều nhưng để duy trì được điều kiện cân bằng dinh dưỡng cho sự phát triển của cây. Khi cây đạt chiều cao 6 inch, tiến hành tỉa bởi khoảng 2cm phần đầu tiên của cành và ngọn cây để thúc đẩy sự tạo hoa, ra cụm. Khi cây cao khoảng 1 foot (khoảng 30cm) lại tiến hành tỉa một lần nữa. Đối với loại cúc cho hoa to, tốt nhất là ngắt bỏ tất cả chồi trừ chồi ở trên ngọn.
Những khóm cúc mới sẽ phát triển nhanh và cho cây mới tốt hơn là các bụi cũ trồng tập trung. Vào đầu xuân, khi khóm mới hình thành đạt chiều cao khoảng 1-3 inch, hãy bứng (đào) gốc cũ đi và tách thật cẩn thận khóm mới được tạo thành. Chọn lựa khóm đẹp, khỏe và trồng khóm cúc mới đó vào đất tốt, chú ý nhớ loại bỏ các phần gỗ chết.
Chiết cành
Tước bỏ nửa dưới có lá của phần cành cắt (chọn phần khoẻ có chiều dài khoảng 4-6 inch) (chú ý dùng dao sắc, sạch). Nhúng ¾ phần dưới của cành cắt vào dung dịch hocmon dùng cho rễ cây (của Rootoone hoặc Hocmonex) rồi bọc phần cắt vào trong đất (khoảng 1 inch) ẩm có chứa dinh dưỡng, hoặc trộn với mùn đã được tiệt trùng. Có thể làm một nhà kính nho nhỏ nhờ dựng một khung dây kim loại rồi bọc màng phim trong suốt ở ngoài, rồi đặt ở nơi có sáng nhưng chú ý tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp cho tới khi cành mọc rễ.
Nhà ở của người Việt thường gắn liền và hòa hợp với thiên nhiên. Một không gian xanh trong nhà không chỉ là mang ý nghĩa đó mà còn có ý nghĩa về mặt tâm linh. Chọn lựa cây xanh trong nhà ở không những đem lại vẻ tươi mát mà còn đem lại sinh khí cho nơi ở.
Việc đưa cây xanh vào nội thất nhà phố rất quan trọng để hình thành nên các cảnh quan thiên nhiên thu nhỏ, cải thiện môi trường ở và điều chỉnh luồng khí. Cây xanh cho nội thất nên là những loại cây xanh tốt, có nhiều mầm lộc phù hợp với môi trường sống ít ánh sáng trực tiếp và chịu bóng râm. Nên tránh các loại cây thô nhám, xù xì, gai góc.
Bước chân vào nhà cũng như đang dạo chơi trong vườn cùng với chuối cảnh, cọ và dương xỉ. Tùy theo kiến trúc của ngôi nhà và và sở thích của gia chủ mà sẽ có những vị trí đặt cây xanh nhất định, xu hướng chung nên đặt cây xanh vào những vị trí nhiều ánh sáng, vị trí trống của ngôi nhà, những vị trí mà bạn muốn che khuất tầm nhìn, điểm nhấn trong ngôi nhà cần làm nổi bật…
Với người Việt, khi mang cây xanh vào nhà đều có sự cân nhắc về ý mặt nghĩa của chúng. Ở những không gian đối ngoại như tiền sảnh, phòng ăn vào dịp lễ tiệc thường chọn đặt các cây có dáng cân đối, bề thế. Ví dụ chậu mai thế hay quất, đào ngày Tết, chậu phát tài đặt ở góc phòng khách hoặc phát tài núi đặt đầu cầu thang đều là những cây có dáng đẹp, hoa tươi, đem lại điều tốt đẹp trong quan niệm của người Việt. Cần chú ý cây có sắc xanh, đỏ và vàng tượng trưng cho mùa xuân – hè, kích hoạt nguồn khí.
Cây đại đề cùng những bình cây treo với ánh sáng đèn đã biến góc chết gầm cầu thang thành một tiểu cảnh sinh động Ở ban công hay cửa sổ, nên dùng những loại cây treo và những chậu cây nhỏ để trên bờ tường. Có khi chỉ cần dùng một bồn cây hình chữ nhật trồng rau má kiểng, các giống cây cùng họ với trầu bà dễ sống. Bồn cây cảnh này có thể di chuyển nhiều vị trí khác nhau trong nhà do gọn và nhẹ. Trên thành cửa sổ, dùng những bình cắm cây cũng là một cách, những bình mộc mạc đem lại sự gần gũi với tự nhiên hơn. Trên sân thượng, những chậu cây xếp gần nhau sẽ tạo cảm giác giống như vườn cây nhỏ.
Đại phú gia có thể đặt ở nơi nhiều ánh sáng, nơi giao thông chung
Với khu vực nhiều người đi lại như cầu thang, hành lang… bạn nên bố trí các cây nhỏ, ít gai nhọn, thân cành gọn không vướng víu như: Trúc nhật, trúc quân tử, hay một số cây bụi nhỏ khác không cản trở việc đi lại như hồng môn, đỏ môn, hoàng yến…
Với những không gian riêng như phòng ngủ, phòng làm việc thiên về không gian tĩnh bạn nên bố trí các loại cây dung dị không nên quá sặc sỡ hay tưng bừng sắc hoa và nên bổ sung tính dương như: các loại cây xương rồng, các cây bonsai, những chậu cây lá sáng màu.
Trong khu vực phòng ăn và bếp bạn nên bố trí các loại cây gọn, tán nhỏ và có chức năng khử mùi như: dương xỉ, ngũ gia bì,… Trong khu vực đặt bàn ăn nên có những chậu hoa màu sắc tươi sáng, kích thích sự tiêu hóa như: tía tô cảnh, đỗ quyên…
Với những không gian chuyển tiếp phía ngoài nhà thì việc bố trí cây xanh tùy theo ý thích của bạn vì khu vực này là nơi cây có thể tiếp xúc với điều kiện tự nhiên nên dễ sinh sống phát triển bình thường.
Nếu bạn bố trí cây xanh trong nhà ở vị trí ít ánh sáng thì bạn có thể dùng đèn chiếu sáng cho cây. Loại đèn này phát ra ánh sáng giống ánh sáng mặt trời giúp cây sinh trưởng và quang hợp một cách bình thường.
Những chủng loại thông dụng nhất là vạn niên thanh, trầu bà, phát tài bách hợp, thuỷ trúc Nhật, chuối lá trắng, dạ lan, ngũ gia bì, tiểu hồng môn, kim phát tài, xương rồng… Các loại cây này thường được trồng trong chậu, đặt dưới đất, treo lủng lẳng ở khung cửa sổ, trong vườn hoặc bày trên bàn, kệ, bệ…
Màu sắc, kiểu dáng loại cây và chậu trồng không đối chọi với kiến trúc nhà cũng như với đồ nội thất. Loại chậu thuần một màu dễ trang trí hơn loại chậu nhiều màu. Những cây có đường nét rõ ràng, mạch lạc, khi trang trí tạo ấn tượng tốt hơn giống có đường nét rườm rà.
Vị trí cây phải tự nhiên, không gượng ép, gần nguồn sáng tự nhiên, tránh nơi quá chật chội khiến cành lá chạm vào các vật khác. Nơi đặt cây phải có giới hạn tầm nhìn của một góc, một hướng nhìn thì thích hợp hơn là để che chắn một chỗ khiếm khuyết nào đó trong nhà. Những góc màu sẫm thì nên chọn các loại cây có lá màu sáng hoặc tươi. Tránh đặt những cây lá nhọn, có gai ở những vị trí nhiều người qua lại.
Loài cây này rất dễ trồng, không tốn thời gian chăm sóc và diện tích, vì vậy rất phù hợp với cuộc sống hiện đại. Hầu như gia đình nào cũng có vài bình. Khi chơi xương rồng, bạn nên chú ý một số yếu tố sau
Nước
Xương rồng không cần nhiều nước, nhưng nó giúp cây sạch sẽ, khỏe mạnh, chống sâu bệnh. Trong suốt thời gian sinh trưởng từ xuân thu đến đầu đông, cần chú ý tưới nước để cây phát triển tốt. Khi thấy mặt đất ở chậu đã khô thì bất đầu tưới nước. Mùa đông, 1 tuần tưới một lần, mùa hè 2 lần/tuần. Gặp ngày mưa, trời nồm hoặc quá lạnh thì không cần tưới. Chậu nhỏ tưới nước nhiều hơn chậu lớn.
Nhiệt độ, ánh sáng
Xương rồng là loại cây ưa ánh sáng và rất cần được thông thoáng nên vị trí thích hợp để đặt chậu là sân thượng, ban công, bậu cửa sổ. Cây phát triển tốt ở nhiệt độ 15-28 độ C.
Chú ý
Khi trưng bày trong nhà chỉ nên để khoảng 2-3 ngày rồi lại mang ra ngoài trời. Lúc cây ra hoa không nên mang vào phòng có máy lạnh vì hoa sẽ mau tàn.
Muốn cho loại cây này ra hoa đúng Tết, bạn phải bón phân, tưới nước quanh năm, không để cho nó bị khô lá. Đến tháng 10 âm lịch, hãy nhổ cây lên, cắt bỏ hết lá, rễ, đem củ để trên giàn râm mát.Chừng nào muốn cho củ huệ ra hoa, bạn đem trồng trở lại vào chậu nhỏ, để chỗ râm mát. Đến khi củ nhú mầm thì đem ra ngoài nắng. Nếu mầm nhú lên ngay giữa củ là mầm lá, nhú ở bên cạnh và hơi mập là mầm hoa.
Kỹ thuật trồng hoa huệ đỏ ra hoa dịp tết
Nên để ý kỹ củ huệ. Có hai trường hợp:
Nếu củ đã già, lá trụi hết, thì trong ruột đã có mầm non của hoa. Bạn phải trồng củ huệ trong chậu trước Tết một tháng. Muốn cho vòi hoa mập và ngắn, phải để ngoài nắng, muốn cho vòi hoa huệ gầy và cao thì nên để nơi râm mát.
Nếu khi nhổ lên, thấy cây huệ còn non, lá đọt nhỏ và xanh thì phải trồng lại vào chậu trước một tháng rưỡi. Như vậy Tết mới có hoa.
Mỗi lần củ huệ ra hoa có hai đợt. Đợt 1 tàn, chừng 15-20 ngày sau, bên đối diện của vòi hoa cũ sẽ ra thêm một vòi. Khi hoa đợt 2 tàn, bạn phải đem củ trồng xuống đất để dành cho năm sau.
Trong Bộ môn Thực vật, họ hàng Hoa cúc (Compositae: Asteraceae) có thể xem là đa dạng với nhiều giống loại khá đẹp và rất phổ biến nhiều nơi ở các nước thế giới năm châu. Riêng tại khí hậu xứ ta, loài Hoa Cúc Sao nháy này cũng rất phổ biến, từ miền cao, đến thấp đều có trồng làm cây cảnh ở vườn nhà, hoặc nơi công cộng. Chắc các bạn yêu hoa cũng đã có lần ngắm nhìn hoa sao nháy mãnh mai với nhiều màu sắc lấp lánh giữa không gian. Nhờ vậy, các nhà thực vật đồng ý đặt tên là Hoa Sao Nháy, được ghi vào bổ sổ các loài hoa đẹp đến ngày nay. Để giới thiệu thêm đặc tính của loài hoa cúc này, xin góp ý vài điều hiểu biết cho các bạn yêu thích hoa này:
Tên khoa học: Cosmos bipinnatus, Cav. Tên Pháp: Cosmos – Họ thực vật: ASTERACEAE. Tên thông thường Việt Nam: Cúc Sao nháy, Hoa chuồng chuồn.
Nhìn hình ảnh của Cây Hoa sao nháy, cây Cúc này được lấy tên Cosmos mà ta gọi cho đúng nghĩa, là một loại thân thảo rất mảnh mai, mọc thành bụi, cao từ 60 đến 80cm, cho những cọng hoa dài như tăm nhang, gắn trên đầu một nụ hoa tròn, đến khi nở thành một cái hoa tròn có 8 cánh, đường kính 4-6cm vươn cao làm thành một thảm hoa nhiều màu hồng, trắng đỏ lung linh trước gió. Nhìn xa hơn, nếu ta có nhịp chụp ảnh đứng giữa vườn hoa sao nháy, thì như ta ở giữa bầu trời đầy các vì sao lấp lánh, nhấp nháy như tên gọi thông thường. Cho nên khi nào ta muốn trồng làm cảnh ở vườn nhà, tất yếu phải chọn một vuông đất rộng, thoáng không gian thì mới làm nổi bậc được khung cảnh của các vì sao cosmos.
Cũng vì thân thảo yếu ớt, quá mảnh mai mà cúc sao nháy ít khi nào sử dụng vào công dụng hoa cúc cắt cành như các anh em cùng giống loài, nên ta ít thấy bày bán, trưng bày hay cúng kiến. Tuy nhiên không vì lý do này mà hoa sao nháy bị kém phát triển trái lại càng ngày sao nháy càng được ưa chuộng là loại hoa làm cảnh đẹp cho vườn nhà ở các nơi. Nhờ vào bản tính gấy giống, trồng trọt dễ dàng.
Hột hoa cosmos có thể thu hái dễ dàng sau một lứa trồng cây hoa làm cảnh. Khác với các loài hoa cúc anh em với cosmos thì hoa sao nháy tự thụ phấn lấy để sau khi hoa tàn rồi cho nhiều hạt, đầu có 2 móc nhỏ mỗi hạt. Sau khi toàn cây bắt đầu khô héo thì hạt cũng vừa chín tới dễ dàng. Chớ như thông thường thì cúc vàng, cúc đại đóa v.v… đều là loại hoa cúc thuộc vào hàng cao cấp dùng làm hoa cắt cành, rất khó lấy hạt đổ làm giống nên phần lớn là phải lấy được con của cây mẹ mà làm cành tuya gầy giống (bouture).
Về kỹ thuật trồng cosmos, từ lâu nay, ta có kỹ thuật áp dụng. Việc thứ nhất, ta giao hạt cosmos tại vườn ươm hẵn hoi. Với những luống ươm rộng 1,20m, dài tối đa 10m, ta cũng cuốc, nĩa xới cùng với 50 ký phân chuồng thật hoai và 200g phân hóa học (3 chất N.P.K) trộn lẫn vào một lượt với phân chuồng để bón lót cho líp 10m2 ươm. Sau đó, ta tưới tắm trong vòng 6-7 ngày cho ẩm đất luống ươm, là có thể gieo hạt. Nhờ hạt như tăm nhang, dài cỡ 5-6mm nên có thể bốc từng nhúm hạt mà rải thưa và đều trên mặt luống, hoặc rắc hạt theo hàng dài (chia làm 5 hàng, cách nhau 20 phân trên luống rộng 1,2m…).
Rắc hạt xong ta nhớ xới xáo nhẹ đất mặt để lấp hạt xuống đặt đất, và nhớ phủ một lớp cỏ hoặc rơm trên mặt luống, đồng thời, tưới hằng ngày cho đủ ẩm chờ hạt nẩy mầm; sau một tuần cây con sẽ mọc lên, ta mới dở rơm, cỏ đậy mặt líp ra, thì cây ươm con bắt đầu cao lối một gang tay, thân to cỡ 5-6mm để đủ sức ra ngôi đem trồng ngoài vườn. Thông thường ra có 2 cách ra ngôi, như sau:
Nơi trồng đã dọn đất vào phân sẵn sàng để trồng, thì ta nên nhổ từng cây con ở luống ươm đem ra cấy thẳng vào vườn có sẵn líp đang chờ. Chăm sóc tưới như thường lệ đừng để cây bị héo khô;
Ta cũng có thể cấy cây con vào bầu nylon và chăm sóc thêm một thời gian cho cây cứng cáp, chờ dịp mang ra trồng thẳng vào vườn công cộng hoặc vườn nhà để mau có hoa vào các dịp cần thiết lễ lộc theo yêu cầu. Sau 30 đến 40 ngày cấy ra ngôi đó, không bỏ bê chăm sóc thì các cây trưởng thành bắt đầu ra nụ hoa tròn, để tuần sau những cánh hoa nở rộ khắp vườn lấp lánh màu sáng trắng, đỏ hồng, làm tăng thêm vẻ đẹp thiên nhiên.
Việc thứ nhì, cách thức trồng thẳng ra vườn cũng thuận tiện, đỡ công chăm sóc và gầy giống ở vườn ươm, lại rút ngắn thời gian trổ hoa sau ngày gieo hạt. Chỉ cần chăm sóc, làm cỏ sạch, tỉa nhổ cây phát triển đều cho nhiều hoa không kém gì hơn lối trồng phải cấy cây con. Hôm nay cũng là thời điểm để ta kịp chuẩn bị gieo trồng cosmos, và chúc các bạn sẽ có một vườn hoa comos đón Xuân.
Mỗi loài hoa phù hợp với một chỗ trưng bày và cách chăm khác nhau. Thu hải đường, tulip… nên trưng trong phòng lạnh. Địa lan nên tưới nước vào ban đêm.
Mỗi loài hoa, cây cảnh có một “tính nết” khác nhau. Để giữ hương sắc của chúng, người chơi phải nắm được “nhu cầu” của mỗi loài. Giò lan ngọc điểm Đài Loan một cành giá “mềm” cũng gần hai triệu đồng. Quý, nhưng nếu không biết chăm sóc, loài hoa này rất nhanh “xuống sắc”.
Hoa quý tộc
Chị Thảo, chủ cửa hàng hoa Thạch Thảo, đường Trần Quang Diệu, quận 3, TP HCM, chỉ bình hoa tulip lạc giữa những bó hồng rực rỡ, nói: “Tulip là hoa quý tộc, giá từ 25.000 đến 30.000 đồng một bông. Giá đắt nhưng hầu như năm nào cũng thiếu hàng. Loài này phải chăm sóc khá cầu kỳ”. Tulip là giống hoa ưa lạnh nên khi cắm, thay vì cho nước thì phải bỏ nước đá. Hoa sẽ đẹp và giữ được lâu nhất (7 đến 8 ngày) nếu được trưng trong phòng lạnh, được thay nước đá hằng ngày và thêm vào bình một nhúm đường, trong khi để bình thường chỉ tươi được hai đến ba ngày”.
Vài năm gần đây, hoa tulip, hoa ly Pháp, hoa hồng nhập khẩu, hoa lan… hút hàng không chỉ trong dịp Tết mà ngay cả trong ngày bình thường. Hoa ly ưa nước sạch nên phải chăm thay nước, tỉa lá, cắt cành mỗi ngày để hoa dễ dàng hút nước, lâu héo.
Năm nay, chợ hoa công viên 23/9 ở TP HCM phong phú hơn bởi những chậu dâu tây từ Đà Lạt đưa xuống tranh tài cùng những chậu thanh long từ Bình Thuận, quất từ Bắc vào. Anh Hà, nhân viên bán hàng, cho biết dâu tây có thể trưng hết mùa Tết. Đặc điểm chung của các loại cây hoa cảnh của xứ lạnh là cần ít nước, nước tưới phải đủ độ lạnh thì mới tươi lâu.
Chăm sóc thủ công hay dùng hóa chất?
Ngoài những biện pháp thông thường như trên, để giữa hoa tươi lâu, theo ông Phạm Việt Dũng, chuyên viên Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP HCM, cần sử dụng thêm một số hóa chất để kéo dài “tuổi thọ”. Với các loài lan trồng trong chậu thì điều đầu tiên nên tránh là để cây bị thối gốc. Vì thế, với hoa lan, phải tưới nước vừa phải, thêm thuốc aspirine, axit citric để hạ độ pH khiến vi khuẩn không thể phát triển được. Ngoài ra trong nước cắm hoa còn phải thêm một số thuốc bảo quản như STS, MCP, KMN04 để giúp hoa nở đều, tươi lâu, giữ nguyên màu sắc.
Cũng có thể sử dụng phương pháp thủ công, nhưng người chơi sẽ vất vả hơn. Anh Khải, chủ cửa hàng hoa tươi Khải Châu, đường Hoàng Văn Thụ, quận Tân Bình, “bật mí”, mỗi loài hoa phù hợp với những chỗ trưng bày và những cách chăm khác nhau. Thu hải đường, tulip… nên trưng trong phòng lạnh; địa lan, mã tiên hồng, ngọc điểm Đài Loan, ngọc điểm Thái thì cần phải tuân thủ nguyên tắc “3 nắng 7 mát”. Riêng địa lan nên tưới nước vào ban đêm, mã tiên hồng thì luôn giữ ẩm cho gốc, ngọc điểm Thái và ngọc điểm Đài Loan thì nên tưới phun sương giữ ẩm cho cánh hoa.
bonsai, cây cảnh tạo hình
bonsai thường được trưng trong ngày Tết để thể hiện ước vọng về một năm mới của chủ nhân. Nghệ nhân bonsai Lê Phi Hùng ở huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre nói: “bonsai phải lấy gốc làm trọng, rồi đến bộ rễ nổi và thân mềm mại duyên dáng. Các thế của bonsai như phượng vũ, ngũ phúc, huynh đệ, phụ tử, mẫu tử, long giáng, phượng vũ long đàn, bạt phong hồi đầu, trực liên chi… đều nói lên triết lý của cuộc sống”.
bonsai tạo dáng là sự thu nhỏ của cây già lâu năm, mang phong thái cao quý. Để có được điều này, nghệ nhân phải tác động từ việc chọn giống, chậu, bón phân, tưới nước, uốn thân cành. Dáng già nua, sần sùi, bộ rễ sung mãn hay kiêu hãnh… của bonsai thường được nghệ nhân uốn qua từng cách chăm sóc gốc, thay đất hằng năm cho cây. Với loại cây cảnh này, cách chăm sóc trong ngày Tết khá đơn giản.
Nghệ nhân Lê Quang Vinh ở phường 11, quận Gò Vấp, TP HCM, lưu ý, chỉ cần tưới nước cho bonsai mỗi ngày hai lần vào sáng sớm và chiều tối là đủ. Mặt khác, để giữ vẻ đẹp tươi tắn cho cây trong dịp Tết, người chơi không nên để lâu trong nhà mà nên cho “tắm nắng”.
Đối với cây cảnh tạo hình, nghệ nhân Nguyễn Văn Công ở xã Hưng Khánh, huyện Chợ Lách, Bến Tre, cho biết, khâu quyết định là tạo bộ khung. Sau đó, nghệ nhân sẽ buộc cành lên bộ khung này để cây bén rễ, phủ lá. Cuối cùng là việc cắt, tỉa để tái hiện sinh động tất cả những con vật, đồ vật, đến nhà cửa… Dịp Tết, cây cảnh tạo hình thường được đặt trong sân vườn, trên đường để thể hiện chủ đề của năm. Với loại cây cảnh này, người chơi nên chú ý nhiều vào việc chăm sóc lá, tưới tắm cho cây và tỉa cành.
Trong năm, chắc hẳn sẽ có rất nhiều dịp được tặng hoa như ngày Valentine, 8/3, sinh nhật, kỉ niệm hay chỉ đơn giản là bạn mua hoa về chưng cho căn phòng của mình và sau đây xin giới thiệu một vài cách giữ cho hoa tươi lâu.
I. Dành cho tất cả các loại hoa
Rửa bình hoa thật sạch trước khi cắm hoa. Nếu rửa bằng xà phòng thì nhớ xúc cho hết hẳn xà phòng bởi nếu còn sẽ làm thay đổi độ pH của nước và khiến hoa nhanh tàn.
Khi cắt phải dùng kéo thật bén để không làm rộng các vết cắt trên cây hoa.
Cắt cuống hoa trực tiếp khi ở dưới nước để nhựa không che lấp chỗ hút nước của hoa ( các bạn để ý nếu hoa không cắm vào nước ngay chỗ cuống hoa rất đen , đó là nhựa cây đấy )
Thay nước hoa mỗi ngày vào lúc sáng sớm và chiều tối, buổi tối và nên mang ra ngoài sân để hoa được hứng những giọt sương mai.
Bạn nên rửa sạch các cành hoa trước khi cho vào bình vì những bùn đất bám vào các cành hoa, nếu không được rửa sạch sẽ làm cho nước mau dơ, có mùi hôi khó chịu.
Bạn phải tước bỏ tất cả những lá nhất là những lá ở dưới gốc. Nếu bạn để nhiều lá quá, cành hoa sẽ gặp nhiều cản trở trong việc hút nước nuôi hoa. Nếu muốn có lá cho cành hoa thêm đẹp, bạn chỉ nên để lại một vài lá ở gần hoa mà thôi.
Dù cành hoa ngắn hay dài, bạn cũng nên cắt bỏ đi một phần ở cuối cành hoa. Với vết cắt mới này, cành hoa sẽ hút được nhiều nước giữ cho hoa được tươi luôn tốt nhất là bạn nên cắt chéo và nếu có thể, bạn nên chẻ phần cuối của cành hoa ra làm tư.
Khi cắm hoa vào bình, bạn không nên cắm dày quá. Phải tùy theo chiều rộng hẹp, lớn nhỏ của chiếc bình mà bạn cắm ít hay nhiều hoa.
Bạn nên cắm từng cành vào lọ. Đừng bao giờ bạn cầm cả bó hoa bạn mua sẵn ngoài chợ hay bó hoa ai đó tặng cắm cả vào lọ. Muốn cho hoa tươi lâu, bạn phải cắm như thế nào cho nó thoáng khí và rộng rãi. Trừ một vài loại cành nhỏ và ngắn như hoa cẩm chướng, bạn có thể cắm cả bó vào lọ.
Khi cắm hoa, bạn nên cho vào lọ một viên Aspirine vì thuôc sẽ trừ các độc tố trong nước, giúp cho hoa tươi lâu.
Bạn có thể thêm vào tí nước Javel để kích thích hoa, giúp hoa nở đều.
Bạn phải nhớ thay nước hoa ít nhất mỗi ngày một lần. Nước cũ có nhiều chất độc sẽ làm cho hoa kém tươi. Mỗi khi thay nước, bạn nên cho vào 1/2 viên aspirine.
Khi thay nước, bạn nên đổ cả nước cũ và nước mới vào. Làm như vậy sẽ hao nước, nhưng hai, ba gáo nước thì nhằm vào đâu so với bình hoa mà bạn ưa thích.
Bạn không được kê lọ hoa của bạn vào chỗ nóng quá hay vào chỗ có gió lùa, tránh gần cửa sổ hoặc gần nơi đèn điện, bếp núc.
Sau một hay hai ngày cắm trong lọ, hoa kém tươi bạn nên nhúng gốc hoa vào nước sôi, rồi cắt bỏ chỗ ấy đi. Sau đó, bạn cắm hoa vào nước mới thay. Trong khi làm công việc này, bạn nhớ phải làm cho thật nhanh. Vì giữa hoa và nước sôi, nếu bạn để lâu chuyện gì sẽ xảy ra chắc các bạn cũng biết trước rồi.
Nếu gặp lúc trời oi bức quá, bạn có thể phun nước lên cành hoa hoặc cho vào lọ vài viên nước đá, để cho hoa được tươi mát.
Bạn nên nhớ đừng bỏ đường vào lọ như có người thường làm. Làm như vậy không ích gì mà lại bẩn nước, tốn đường.
Điều sau cùng mà chúng tôi nói với các bạn là các bạn đừng nên lập dị cắm hoa trong những chiếc bình hình thù quái dị và màu sắc sặc sỡ. Về điểm này, chúng tôi chỉ muốn nhắc lại ý kiến của một nhà vạn vật học chuyên khảo cứu về hoa.
Nếu muốn giữ hoa ở hình dáng ban đầu, không nở xòe ra và rơi rụng cánh, có thể dùng keo xịt tóc, cầm bình xịt cách hoa khoảng 30 cm phun hướng lên.
II. Dành cho từng loài hoa
Hoa hồng là loại hoa rất dễ chịu. Vì thế bạn không nên tỉa hết gai như một vài người thường làm vì nếu như làm thế hoa sẽ bị thương. Khi thay nước, bạn không nên rút hoa ra khỏi lọ. bạn nên cắt gốc hoa mỗi ngày một lần. Buổi tối, đem hoa ra sương cho hoa “hít” khí trời. Bạn nên ngắt bớt cánh hoa bị úa màu để luôn có một bình hoa tươi mới. Khi hoa héo, có thể dốc ngược lại để giữ thành đóa hoa hồng khô. Với hoa hồng, cần chọn mua những hoa không bị nở toét. Nếu mua cả đóa, nên loại những hoa có dấu hiệu héo úa ra khỏi đóa vì chỉ cần 1 hoa héo có thể sẽ ảnh hưởng đến các hoa xung quanh. Ngoìa ra bạn có thể cho thuốc B1 vào lọ cắm hoa hồng bạn sẽ được một bình hồng tươi rất lâu.
Hoa mai cần rất nhiều nước. Vì thế, các bạn phải dùng một lọ hoa lớn và cao, đựng được nhiều nước, khi cắm hoa vào lọ bạn nên đốt cho gốc hoa cháy sơ sơ. Mỗi ngày bạn nên châm nước luôn luôn.
Hoa mẫu đơn cần rất nhiều nước. Vì thế vài giờ bạn phải thêm một lần. Về ban đêm, bạn nên rút hoa ra khỏi lọ, ngâm hoa vào chậu nước cho nước ngập đến đài hoa.
Hoa tử đinh hương là một loại hoa dài, bạn phải dùng lọ lớn để cắm. Trước khi cắm, bạn phải tước vỏ hoa tới độ chừng 1/2 cành hoa, hoặc bạn dùng dao khía chữ thập lên thân hoa. Như thế thân mới có thể hút được nước kịp cho hoa
Hoa tuplip là loại hoa thuộc dòng họ lạnh, độ bền thường kéo dài từ 5-7 ngày nếu bình hoa được để trong phòng lạnh. Khi cắm thả đá lạnh, mỗi ngày thay nước một lần. Nước đá từ từ chảy ra sẽ giúp hoa tươi lâu hơn.
Hoa cẩm chướng là loại hoa khá bền, cách chăm sóc tương tự hoa hồng. Các bước cơ bản là cắt gốc, tỉa lá… Tương tự, bạn có thể áp dụng cách chăm sóc này với hoa cúc và một số loại hoa khác.
Hoa loa kèn khi cắm, nên cắt gốc, lấy băng keo quấn sơ ở dưới gốc hoa để tránh gốc bị toe ra. Vì thân hoa loe kèn là thân ống (thân rỗng) nên thân rất dễ bị dập nát. Nếu bảo quản tốt, hoa loa kèn có thể cắm được rất bền. Ngoài ra, bạn cũng nên thay nước hàng ngày.
Hoa ly ly là loại hoa rất bền, thơm. Khoảng 2 ngày thay nước một lần. Tắm cho hoa mát bằng cách xịt nước hàng ngày.
Hoa sen nếu muốn lâu tàn nên bịt bùn vào gốc hoa, sau đó cắm vào nước muối nhạt.
Hoa cúc là loài hoa bình dị và có sức sống mãnh liệt, nếu hoà một chút urê vào nước cắm sẽ giữ cúc tươi cả tháng.
Còn đối với hoa giả, bằng nhựa hay vải qua thời gian rất dễ bám bụi, bạn đừng rửa hoa trong nước. Ðặt hoa vào một cái túi bỏ thêm một lượng muối tương ứng với cỡ hoa, cột túi lại, lắc mạnh trong vài phút. Tất cả bụi sẽ bám vào muối, bạn sẽ có bình hoa y như mới.
Không chỉ đơn thuần mang lại bóng mát, màu sắc, hương thơm…, cây xanh còn góp phần rất lớn trong việc tạo vi khí hậu trong lành, giảm bớt khói bụi, khí độc. Ðiều này ai cũng đã biết. Nhưng việc bài trí cây xanh trong nhà là cả một nghệ thuật thì không phải ai cũng hiểu rõ.
Cha ông ta khi trồng cây quanh nhà hay tạo vườn, làm hoa viên đều còn kèm theo việc khai thác lợi ích thực tế, ví dụ cây trồng làm thuốc, làm rau xanh hay trái cây chứ không thuần túy trang trí. Bố cục cây xanh trong vườn nhà của người Việt tương đối tự do, linh động theo hoàn cảnh mỗi nhà và dùng cây cối như một yếu tố hỗ trợ phong thủy cho nơi cư trú. Bởi cũng như các thành phần khác trong không gian cư trú, cây xanh chịu tác động của môi trường và thích ứng với môi trường thông qua biểu hiện hình thế cao – thấp, to – nhỏ, cứng – mềm… là các đặc tính của những mặt đối lập trong âm dương và ngũ hành sinh khắc. Chọn lựa cây xanh trồng trong nhà ở nếu hài hòa âm dương, ngũ hành thì không những đem lại thẩm mỹ cao mà còn thúc đẩy sinh khí hưng vượng cho nơi cư ngụ. Vì nhà ở trong đô thị chật hẹp, đất trồng cây trở nên khan hiếm, việc đưa cây xanh vào nội thất rất quan trọng để hình thành nên các cảnh quan thiên nhiên thu nhỏ, cải thiện môi trường ở và điều chỉnh luồng khí, chống lại các tác động xấu từ bên ngoài.
Trên thế giới nổi tiếng về nghệ thuật vườn là các nước trong khu vực châu Á, như Nhật Bản và Trung Quốc. Vườn Nhật Bản đặc sắc nhất là tính tượng trưng và tính cô đọng thể hiện trong nghệ thuật cắm hoa (Ikebana) và bố cục vườn Thiền (Zen Garden) – rất đơn giản, nhưng đầy hàm súc, ẩn dụ qua từng bố cục, như vườn khô -Karesansui, chỉ với vài tảng đá và sỏi cuội thể hiện quan hệ Thiên – Ðịa – Nhân. Còn nghệ thuật vườn Trung Quốc lại chủ yếu nhấn mạnh việc mô phỏng tự nhiên và thay đổi tâm trạng cho người thưởng ngoạn bằng các thủ pháp chia cắt, đóng mở, rẽ ngoặt… mang nhiều yếu tố xếp đặt.
Hiện nay nhiều nhà biệt thự ở Việt Nam thiên về phong cách Nhật Bản, sử dụng thủ pháp này với sự giản lược chi tiết rườm rà, ít cây cối hơn và đưa thêm một số yếu tố như sàn gỗ ghép, đèn đá, máng dẫn nước, chọn lọc cây cảnh để mang lại không gian vườn cây xanh vừa phải trong bố cục nội thất. Tuy có khá nhiều loại cây đang trồng ở ta vốn có xuất xứ từ khắp nơi trên thế giới, nhưng khi phát triển ở Việt Nam, chúng vẫn được chọn lựa và bố trí theo một cách thức mang bản sắc văn hóa địa phương rõ rệt.
Các kiến trúc sư chuyên về nội thất gần đây có những nghiên cứu đi sâu tới sự phân bố cây xanh trong nhà trên cơ sở không gian, thời gian và đặc tính. Cây xanh cho nội thất nên là những loại cây phù hợp với môi trường sống ít ánh sáng trực tiếp và chịu bóng râm. Tất nhiên trong điều kiện nội thất thì khó có loại cây nào bền lâu mà phải thường xuyên luân chuyển, đưa cây ra ngoài khí trời hoặc thay đổi thường xuyên thì cây mới xanh tươi.
Ở không gian giao thông là những vùng đi lại và tập hợp người nhiều như hành lang, cầu thang, hàng hiên, lối đi trong vườn (theo phong thuỷ có tính dương) cần trồng những cây nhỏ, ít gai nhọn hay cành chĩa, thân lá gọn và không vướng víu như trúc Nhật hoặc hoa, cây bụi thấp, mềm mại, không che khuất tầm nhìn và cản trở di chuyển – là những cây có tính chất âm.
Các không gian riêng như phòng ngủ, phòng làm việc, phòng trà (thuộc âm) thiên về tĩnh, thông thường cây trồng có tính trang trí điểm xuyết nhẹ nhàng, nên cây trồng chỉ là bổ sung tính dương thêm, chứ không phải làm cho không gian tưng bừng sắc hoa lên. Có thể đặt cây bonsai, xương rồng (bàn làm việc), chậu hoa và lá sáng màu chứ không nên dùng những cây sậm màu hoặc rũ mềm sẽ trông càng thêm tối. Trong phòng làm việc có một cây xương rồng nhỏ trong chậu xinh xinh đặt góc bàn hoặc cây bonsai thế sẽ rất tốt. Những cây như phát tài hoặc các loại hoa đều phù hợp giúp thư giãn hơn khi làm việc.
Ở phòng khách, những không gian đối ngoại như tiền sảnh, phòng ăn vào dịp lễ tiệc nên chọn đặt các cây có tính trang trọng, cân đối, bề thế và nghiêm túc. Ví dụ chậu mai thế hay kim quất ngày Tết, chậu phát tài góc phòng khách hoặc phát tài núi đặt đầu cầu thang đều là những cây có dáng đẹp, hoa tươi. Cần chú ý cây có những sắc xanh, đỏ và vàng tượng trưng cho mùa xuân – hè, kích hoạt nguồn khí. bonsai đẹp và tuổi thọ cao như si, đa đều phù hợp để vừa trang trí vừa tương hợp với nội thất. Những cây này cũng đòi hỏi gia chủ có thời gian chăm sóc và hiểu biết về nghệ thuật bonsai.
Ðối với không gian bếp, có thể bố trí những cây nhỏ gọn, tránh vướng víu và có tác dụng khử mùi, giảm khói như dương xỉ. Phòng ăn thì nên đặt một số chậu cây có sắc màu tươi vui kích thích tiêu hóa, ví dụ như tía tô cảnh, đỗ quyên, lá đỏ.
Với không gian chuyển tiếp trong ngoài (như hàng hiên, bậu cửa sổ, bồn hoa logia) thì cây trồng chọn lựa dễ hơn do có tiếp xúc trực tiếp mưa nắng bên ngoài, nhưng cũng cần lưu ý độ sáng của mặt lá, tầm nhìn và sự tương ứng với không gian kế cận.
Ở ngoài vườn có thảm cỏ xanh mượt thì cần thêm cây cao dáng thẳng; bồn cây chủ yếu là lá tròn nhỏ xanh với những hoa lớn đỏ. Cây xanh vươn lên thuộc dương, phần bóng râm thuộc âm, do đó dù đất có rộng vẫn nên dành ra khoảng trống để ánh sáng chiếu vào, làm hồ nước, tạo cao thấp và thay đổi độ cao cây, tạo âm dương thay đổi, chứ không nên trồng cây cao kín mít.
Trồng cây trong nhà cần lưu ý cây cối là thước đo trường khí từng không gian nhà ở. Chọn cây phù hợp và chú ý chăm sóc, theo dõi nếu cây bị héo úa hay kém phát triển thì tức là nội khí không tốt, nên thay đổi chủng loại cây hoặc kiểm tra lại môi trường chung quanh để điều chỉnh tương hợp (ví dụ thêm ánh sáng, nước).
