Blue-green, Slime (Smear) algae (Tảo lam)

Tảo lam mặc dù được gọi là tảo, nhưng thật ra chúng không thuộc họ tảo… mà thực chất là một loại khuẩn nên phải được gọi chính xác là khuẩn tảo lam (cyanobacteria/cyanophyte bacteria). 

Tảo lam thường xuất hiện trong những hồ có hàm lượng nitrates quá thấp. Chúng được tìm thấy trên bề mặt nền, trên mặt kính, hay ở đoạn giữa kính và nền. Tảo lam cũng đôi khi xuất hiện ở những hồ mới set up có ánh sáng mạnh và hàm lượng ammonia cao. Nền cũ nhiều cặn bẩn và hệ thống lọc dơ, dòng luân chuyển kém cũng là những nguyên nhân khiến cho tảo lam xuất hiện. 

Chúng tạo thành những lớp màng nhầy màu xanh lục và lam, bao phủ mọi thứ trong thời gian ngắn, có mùi hôi, hắc rất khó chịu. Nếu để chúng tự do phát triển, cây và cá sẽ sớm chết. Ta có thể loại bỏ những lớp nhầy này theo kiểu thủ công…nhưng chúng sẽ nhanh chóng quay lại nếu điều kiện môi trường nước không được cải thiện.Có thể điều trị bằng thuốc kháng sinh như Erythromycin phosphate với liều lượng khoảng 200mg/10 gallons (38 litres)…nhưng hệ vi sinh có lợi trong nền và lọc cũng bị ảnh hưởng. Khi tảo lam chết do biện pháp xử lý bằng hóa chất, xác của chúng sẽ phân hủy và làm giảm nồng độ oxy (O2) trong nước gây ảnh hưỡng nghiêm trọng đến hệ vi sinh chuyển hóa ammonia/nitrite trong hệ thống lọc. Do vậy, trước khi hành động, nên kiểm tra nồng độ/hàm lượng ammonia/ammonium, nitrite trong nước, và loại bỏ theo kiểu thủ công tất cả màng nhầy tảo lam mà bạn nhìn thấy được để ngăn ngừa sự phân hủy của chúng sau khi chết do thuốc.Có vài bạn chơi áp dụng biện pháp ngăn sáng (blackout) để xử lý tảo lam. Họ dùng bao màu đen trùm kín hồ trong thờI gian 4 ngày, tuyệt đối không để tí ánh sáng nào lọt vào. Có người khuyên là phải nâng hàm lượng NO3 lên mức 10-20ppm trước khi hành sự. Tảo lam phải được tách và hút sạch khỏi hồ trước và sau thời gian “trùm mền” 4 ngày đó.

Egeria densa (Elodea) và Ceratophyllum demersum là 2 loại cây thủy sinh nên trồng trong hồ để phòng ngừa tảo lam. Chúng tiết ra chất kháng sinh để tự bảo vệ và giúp môi trường hồ thủy sinh phòng tránh được lòai khuẩn hại này. Trồng nhiều cây phát triển nhanh, khỏe mạnh ngay từ ngày đầu set up hồ, duy trì hàm lượng nitrate ở mức 10-20ppm (đối với hồ rong) và thường xuyên hút cặn đáy (đối với hồ cá cảnh, không trồng cây) là cách tốt nhất để phòng tránh tảo lam.

Tảo lam thường xuất hiện trong hồ có lượng nitrate thấp, vì chúng có khả năng cố định đạm từ lượng không khí hòa tan trong nước qua họat động sục khí (aeration). Chúng có vẻ không thích môi trường có PH thấp và hàm lượng CO2 cao. Cặn bã hữu cơ trong nước thường là nguyên nhân dẫn đến dịch tảo lam. Vì vậy cũng nên thường xuyên kiểm tra loại bỏ lá già, các chất cặn bã phân hủy như thức ăn thừa, xác cá chết ra khỏi hồ.